Bosbaden (shinrin yoku)

Wandelen in de natuur werkt heel goed tegen stress. Als je wandelt in de natuur, en dat begint al na een minuut of tien, nemen gevoelens van angst en somberheid tot wel 50 procent af, net zo goed als je malende gedachten sterk afnemen. Je komt tot rust. Let wel, in de natuur, bij voorkeur in parken en bossen, dat is ook heel belangrijk, hier is veel onderzoek naar gedaan. Het brengt de gehaltes aan adrenaline en cortisol naar beneden, het kalmeert je stresssysteem, het activeert je rust-en-herstelsysteem, het verlaagt je bloeddruk, het laat je hartcoherentie toenemen en heeft nog veel meer positieve uitwerkingen.

Baden in de bosatmosfeer

Maar er is meer in het bos te doen dan alleen wandelen. In Japan doen ze sinds de jaren tachtig aan bosbaden. Shinrin-yoku in het Japans. Bosbaden is niet wandelen of joggen, het is baden in de bosatmosfeer. Je verbinden met de natuur, het bos opnemen via zoveel mogelijk zintuigen. Luisteren naar de vogels, kijken naar de verschillende tinten groen, het opsnuiven van de geuren, voelen aan takken, bladeren en bomen en de frisheid van de lucht proeven. Het gaat niet om lichaamsbeweging maar om het openstellen van je zintuigen. Bosbaden heeft nog meer gezondheidsvoordelen dan wandelen in de natuur.

Langzamer dan wandelen

Bosbaden gaat met ongeveer een kilometer per uur bewegen veel langzamer dan wandelen, het is meer een beetje slenteren door het bos of het park, want daar kun je ook bosbaden. Je kunt het ook nog langzamer doen door yoga te beoefenen, te picknicken, lezen of wat je allemaal niet in het bos kunt doen. Voor bosbaden moet je de tijd nemen, de gedachte is dat je er minimaal twee uur voor uittrekt. Optimaal is vier uur waarin je hooguit een kilometer of vijf wandelt. Voor het boosten van je immuunsysteem wordt een verblijf in het bos van drie dagen en twee nachten aangeraden.

Terug naar de natuur

Bosbaden is zo goed omdat het ons terugbrengt naar de natuur. Een natuur waarin we ons thuis voelen, we zijn erin geëvolueerd. Maar de laatste decennia, met de toenemende verstedelijking, raken we meer en meer van de natuur vervreemd. We zijn kenniswerkers geworden die negentig procent van onze tijd binnen achter schermen verblijven. En dat is niet goed voor onze gezondheid. Ons weer met al onze zintuigen verbinden met het bos kalmeert ons en is goed voor ons immuunsysteem. En een goed werkend immuunsysteem bezorgt ons een geluksgevoel, er is een direct verband tussen die twee heeft de universiteit van Bristol onderzocht.

Jouw neus als belangrijkste zintuig

Je neus is het belangrijkste van alle zintuigen bij bosbaden. Wat je ruikt als je in het bos bent zijn fytonciden, dat zijn minuscule deeltjes natuurlijke olie uit het immuunsysteem van bomen. Net als alle levende wezens hebben bomen een immuunsysteem dat ze beschermt tegen insecten, schimmels en bacteriën. Fytonciden zijn opgebouwd uit deeltjes waarvan terpenen de belangrijkste zijn. Er zijn er vier die je het meest ruikt: D-limoneen (citroenachtig), alfapineen (dennengeur), betapineen (kruiden) en kamfeen (hars).

Ons immuunsysteem krijgt een boost van het opsnuiven van fytonciden en niet zo’n beetje ook, het doet cytokinen (eiwitten die het immuunsysteem stimuleren) toenemen. Maar ook het aantal NK-cellen neemt toe (natural killer cellen, witte bloedlichaampjes die door een virus of tumor geïnfecteerde cel aanvallen en vernietigen), en ze worden ook nog eens actiever door fytonciden. Lang verblijf in de bossen (3 etmalen) laat de NK-activiteit en het aantal NK-cellen met meer dan 50 procent groeien en de aanwezigheid van anti-kankereiwitten met 30 tot 50 procent toenemen.

De rol van fytonciden en essentiële olie

Je kunt overigens ook fytonciden binnen krijgen zonder de deur uit te gaan, ze zitten ook in essentiële oliën. Je kunt tot rust komen en je immuunsysteem een oppepper geven door essentiële olie van naaldbomen, bergamot, lavendel en mandarijn te verdampen af anderszins te verspreiden in huis of op je werkplek. Onderzoek door de Vanderbilt university heeft aangetoond dat met het inzetten van essentiële oliën stressgevoelens met wel 40 procent afnemen terwijl tegelijkertijd het energieniveau verdubbelt. En onderzoek in Japan heeft opgeleverd dat het opsnuiven van het terpeen D-limoneen effectiever is dan antidepressiva. D-limoneen zit in citrusachtige bomen als bijvoorbeeld de bergamot.

Luisteren naar geluiden van de natuur

Luisteren naar geluiden van de natuur verlicht stress wijst onderzoek uit. Het gekwetter van vogeltjes, het kletteren van water, het ritselen van bladeren aan de bomen, we worden er rustig van. Ook het kijken naar de natuur is erg goed voor ons, het doet meer dan we denken. Een Amerikaanse professor heeft vastgesteld dat patiënten die in het ziekenhuis uitzicht hadden op bomen aanmerkelijk sneller herstelden dan patiënten die niets natuurlijks hadden om naar te kijken. We worden rustig van de repeterende patronen in de natuur, de nerven in bladeren, de schubben van een dennenappel, kringen in het water en zo meer. Je kunt met kijken naar de natuur je stress met tientallen procenten mee naar beneden krijgen. Alleen al het kijken naar de kleur groen brengt ons tot rust. Dus hoe meer groenkleuren je om je heen verzamelt thuis of op het werk hoe rustiger je je zult voelen. Hang posters op, schaf planten aan, het doet je gewoon goed.

De vele voordelen

Naast de al genoemde gezondheidsvoordelen levert bosbaden het navolgende op:

• Versterkt parasympathicus
• Verbetert de gezondheid van hart en bloedvaten
• Verlaagt de bloeddruk en hartslag
• Verhoogt hartritmevariabiliteit
• Zorgt voor evenwicht tussen de sympathische en parasympatische zenuwstelsel
• Verlaagt de bloedsuikerspiegel
• Verbetert je slaap significant, zowel kwalitatief als kwantitatief (onderzoek dr. Qing Li)
• Verbetert je humeur (POMS-onderzoek naar 65 emoties)
• Verbetert concentratie en geheugen met 20 procent (onderzoek universiteit Michigan)
• Helpt tegen depressie, angst en boosheid
• Doet positieve gedachten toenemen
• Verlicht gevoelens van angst en andere negatieve emoties
• Verhoogt creativiteit en probleemoplossend vermogen met 50 procent (onderzoek universiteiten van Utah en Kansas)
• Helpt om op te houden met piekeren (Stanford University)
• Hoe mooier het landschap hoe meer geluk we ervaren
• Maakt je vriendelijker, behulpzamer en liefdevoller
• Verhoogt de pijngrens
• Geeft energie
• Doet afvallen